Powierzchnie, na kt贸rych spotykaj膮 si臋 dowolne dwie ko艣ci, pokryte s膮 chrz膮stk膮 stawow膮. Jest to wyspecjalizowana, twarda, elastyczna tkanka o g艂adkiej powierzchni i niskim wsp贸艂czynniku tarcia.
Te w艂a艣ciwo艣ci sprawiaj膮, 偶e chrz膮stka idealnie nadaje si臋 do rozk艂adu obci膮偶enia, poch艂aniania wstrz膮s贸w zwi膮zanych z ruchem, unikania tarcia i zmniejszania zu偶ycia ko艣ci.
Chrz膮stka stawowa zbudowana jest z materia艂u w艂贸knistego, bez naczy艅 krwiono艣nych i limfatycznych. Sk艂ada si臋 z chondrocyt贸w oraz macierzy pozakom贸rkowej utrzymywanej przez chondrocyty.
Macierz zewn膮trzkom贸rkowa sk艂ada si臋 z dw贸ch sk艂adnik贸w: p艂ynu tkankowego oraz rusztowania z makrocz膮steczek strukturalnych. Umo偶liwia to chrz膮stce pe艂nienie jej funkcji zapewniania wsparcia i elastyczno艣ci. Struktura makrocz膮steczkowa sk艂ada si臋 z kolagen贸w (g艂贸wnie kolageny typu II), proteoglikan贸w i niekolagenowych bia艂ek.
W艂贸kna kolagenowe s膮 u艂o偶one w przestrzeni zewn膮trzkom贸rkowej blisko powierzchni chrz膮stki. S膮 one usieciowane wi膮zaniami kowalencyjnymi, tworz膮c tr贸jwymiarow膮 sie膰, kt贸ra zapewnia wytrzyma艂o艣膰 na rozci膮ganie i odporno艣膰 na 艣cinanie.
Kolageny stanowi膮 oko艂o 60% suchej masy chrz膮stki, podczas gdy proteoglikany, kt贸re s膮 w niej osadzone, nadaj膮 jej elastyczno艣膰 i no艣no艣ci jedynie w 25-35%. Bia艂ka niekolagenowe stanowi膮 oko艂o 15-20%.
Wzgl臋dne ilo艣ci tych sk艂adnik贸w s膮 kluczowe dla zdrowego funkcjonowania stawu. Zmiany w ich proporcjach i uk艂adzie strukturalnym, wynikaj膮ce z choroby lub urazu, zmieniaj膮 w艂a艣ciwo艣ci mechaniczne chrz膮stki i pogorszaj膮 komfort i funkcje staw贸w.